فرصتها و چالشهای گردشگری قم
تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۳۹۱۹۶
ایسنا/قم در جلسه هماندیشی بنیاد قم پژوهی فرصتها و چالشهای گردشگری قم با حضور کارشناسان بررسی شد.
به مناسبت هفته جهانگردی، جلسه ۴۸۳بنیاد قم پژوهی با موضوع " فرصتها و چالشهای گردشگری قم" با حضور فعالان و کارشناسان گردشگری دردانشگاه طلوع مهر برگزار شد.
در ابتدای این نشست حجت الاسلام میرفندرسکی، مدیر مؤسسه آوای فطرت قم و از کارشناسان گردشگری دینی گفت: در قم با وجود دارا بودن ظرفیتهای گردشگری متنوع از جمله زیارتی، تاریخی و فرهنگی نه تنها برای گردشگران، بلکه برای زائران این شهر هم برنامه نداریم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی تصریح کرد: جوامع میزبان باید با گردشگری همراه شوند، چون اگر اهالی یک شهر یا یک مقصد گردشگری با گردشگر مفاهمه نکرد، اهمیت گردشگری را لمس نکرد، از مزایا و معایبش مطلع نشد و در کنارش مهارت لازم را یاد نگرفت که از گردشگری چگونه استفاده کند، این جامعه میزبان نمیتواند گردشگری را در درون خودش اولویت قرار بدهد. بنابراین لازمه اش ارتقا یافتن سواد گردشگری در جامعه میزبان است.
وی بیان کرد: باید به جرات بگویم که به آموزش عمومی گردشگری در شهر ما اهمیت داده نمیشود، یعنی ما به فکر تاسیسات گردشگری هستیم به فکر مباحث اقامتگاه هستیم، که اینها لازم است، اما زیرساخت اصلی نیست. زیرساخت اصلی، دانش مردم و جامعه میزبان نسبت به گردشگری است که از طریق آموزش، همراهی و مطالبهگری مردم نسبت به منافع گردشگری را در پی خواهد داشت. این شناخت مردم است که باعث می شود گردشگری ضرورت شود و ما این را در قم نیاز داریم.
این کارشناس گردشگری دینی تصریح کرد: برای بحث آموزش در قم تمام مسیرها مشخص است. در کشور نمونه استان هایی داریم که پیشگام هستند و در کار گردشگری توانستهاند موفق شوند. باید از تجربیات آن شهر ها استفاده کنیم؛ به عنوان مثال شهر یزد الگوی خوبی برای قم است.
وی افزود: نکته دیگر اینکه درشهرما کارها جزیره ای است، به همین علت در گردشگری نتیجه لازم حاصل نمی شود. ما به یک متولی نیاز داریم تا بخشهای مختلف را به هم متصل کند تا کارها به سرانجام برسد.
حجت الاسلام میرفندرسکی اظهارداشت: شهر قم ظرفیت خیلی زیادی در گردشگری دارد ولی محصولی خروجی ندارد. فرایند تبدیل پتانسیل به محصول در حوزه گردشگری به کارهای متعددی نیاز دارد. برای مثال در بخش گردشگری زیارتی، من باید به گردشگر یک بروشور شهر قم را بدهم و اماکن قم را به او معرفی کنم، اما همین بروشور هم نیست.
درادامه حسین موسوی اصل رئیس انجمن صنفی و حرفهای راهنمایان گردشگری قم گفت: ما سالهاست در استان قم فعالیت میکنیم و کار اساسی این است که یک متولی واحد داشته باشیم. در جلسات متعدد استانی قم فریاد میزنم که متولی گردشگری کیست؟ در کاشان و قزوین زمانی که یک اتفاق ویژهای برای استان می افتد، تمام متولیان استان اعم از استانداری، فرمانداری، میراث فرهنگی، شورای شهر و هر ارگانی که لازم است پای کار می آید. ما هم در قم به این نوع همکاری نیاز داریم تا گردشگری ما رونق بگیرد.
موسوی اصل بیان کرد: هنوز استان قم به عنوان مقصد گردشگری تعریف نشده است. در زمان کرونا یک جلسهای داشتیم، این اتفاق نظر شکل گرفت که توسط وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، قم محور گردشگری شود، ولی متاسفانه فراموش شد. ما باید قبل از زمانی که مسافر از کشور خودش حرکت میکند، تعریف کنیم شهری به نام «قم» هست. یک سری زیرساختها نیازهست که در قم زیرساختهای خوبی داریم ولی تعریف خوبی از پتانسیلهای استان نداریم. استان قم بخشهای تاریخی، فرهنگی، زیارتی و طبیعی فراوان دارد. اگر بخش طبیعی ثبت ملی و جهانی میشود پس چرا برایش مسیر تعریف نمیکنیم؟ باید متولیها پای کار بیایند.
وی گفت: یکی از مشکلات ما در حوزه گردشگری طبیعی، عدم آموزش جامعه محلی است. جامعه محلی ما تا وقتی که آموزش نبیند و از مزایای گردشگر مطلع نشود اتفاقی رخ نمی دهد.
موسوی اصل افزود: سالهاست سر قضیه زائر و توریست مشکل داریم؛ اگر این نگاه تغییر نکند ما به جایی نخواهیم رسید. باید این نگاه تغییر کند. ما تابلوی گردشگری در استان قم نداریم.
منابع بی نظیر گردشگری در قم
درادامه محمد آقا زاده کارشناس و مدرس گردشگری گفت: منابع گردشگری در قم به صورت پراکنده هستند و ظرفیت بسیار فوقالعادهای وجود دارد. در قسمت شمالی استان نگاه بکنید گردشگر عشایر را داریم، در قسمتهای غرب نگاه کنیم گردشگری کشاورزی را داریم،در قسمتهای جنوب نگاه کنیم گردشگری باغداری را داریم، در کل استان هم بحث گردشگری تاریخی و فرهنگی را داریم و داخل شهر هم پُراز ظرفیتهای گردشگری است.
وی افزود: با این همه انتظار می رود گردشگری محور باشد، اما در قم ما یک تابلو در سطح شهر نداریم که گردشگر را هدایت کند. منشاء این مشکل کجاست؟ در حالی که شش ماه اول سال۱۲۰ درصد ظرفیت اقامتگاههای ما تکمیل است. مشکل ما یک مشکل بنیادی است ما چالشهای بنیادی و تفکری در قم داریم، اینها هستند که ما را اذیت میکنند. ما از نظر گردشگر مشکل نداریم مشکلی که داریم این است که سازمانهای ما هیچ موقع احساس نیاز اقتصادی از گردشگری نکردند.
وی افزود: تا چند سال پیش میراث فرهنگی را به حساب نمی آوردند. الان هم افراد و سازمان های دیگری برای میراث فرهنگی قم تصمیم می گیرند. امروزاقتصاد گردشگری در کل دنیا در حال رونق گرفتن است همین کشورهای همسایه ایران را وقتی آنالیز وتحلیل میکنیم به این نتیجه می رسیم. ما کجای دنیا هستیم؟ در گردشگری قم چالش و ظرفیت را در کنار هم داریم باید از دل مشکلات فرصتها را شناسایی و عملیاتی کنیم تا گردشگری قم رونق را تجربه کند.
ضرورت توجه به آموزش گردشگری
در ادامه لهام نداف نیا فعال و مدرس گردشگری قم؛ یکی از پاشنههای آشیل گردشگری قم را بی توجهی به آموزش دانست و افزود: عمده مشکلی که در گردشگری قم وجود دارد عدم هماهنگی بین گروههای گردشگری است، چون متاسفانه همه خود را سردمدارگردشگری می دانند.
وی گفت: درد بی درمان ما این است که قم معرفی شده ولی بلد نیستیم برای آن ساختار تدوین کنیم و ارائه بدهیم. در بحث مارکتینگ، تقاضا پیشتازتر از عرضه ماست. ما همیشه عقب هستیم. آقای حسین صادقی یک کتابی دارند به اسم " قم نگین در دل کویر "، در این کتاب صحبتهای جهانگردهای خارجی و ایرانی که به قم سفر کردهاند را آنجا تدوین کردهاند. در قرن پانزدهم، شانزدهم میلادی، سیاحان قم را پرزنت کردهاند ولی ما در قرن ۲۱ میلادی هستیم اما هنوز نمیتوانیم بازاریابی کنیم چون همیشه صد قدم از از دنیای عرضه در مارکتینگ عقب هستیم هنوز نمیدانیم مخاطب را چه طور باید مدیریت کنیم.
وی افزود: از سال 97 که همایش تمدن ۷۰۰۰ ساله را برگزار کردیم نگرش ها به قم متفاوت شد. متاسفانه ما در تعریف گردشگر ماندهایم! یعنی کسی که برای دیدن قم می آید به او عنوان توریست، گردشگر و یا زائر بدهیم.
این مدرس گردشگری بیان کرد: مسیر توسعه گردشگری قم یک راه بیشتر ندارد؛ سرمایهگذاری سبز! اگر کل دنیا به آن فکر میکند ما این را ملموس باهاش دست و پنجه نرم کردیم و راه آن فقط و فقط " آموزش" است.
مشکل زیر ساختها
حسین صادقی کارشناس و فعال گردشگری قم گفت: سیاحان زیادی از قم بازدید داشتند. دون گارسیا فیگورای اسپانیایی سفیر کبیر اسپانیا دو روز در قم توقف میکند و از کثرت طبیعت شهر می گوید و شخصیتهای دیگر از توماس هربرت اسپانیایی که گفته در این شهر ۲۰۰۰خانه وجود دارد که غالب آن زیبا و خوشنما است. ولی متاسفانه ما امروز بافت تاریخی را با طرح های تعریض خیابان خراب کردیم. خوشبختانه قم منابع گستردهای دارد و مطالعاتی انجام دادم . حاصل آن کتابی با عنوان «قم نگینی در دل کویر» است.
این فعال گردشگری تصریح کرد: قدمت استان قم به ۸۰۰۰ سال باز میگردد. اولین استقرارها در تپه قمرود شکل گرفته، هزاره تقریبا ششم قبل از میلاد و بزرگترین سفال ایران هم که زینت بخش موزه ایران باستان هست از همین کشفیات قمرود به دست آمده همزمان با تپه سیلک کاشان و قدیمیترین نقش یوز ایرانی در قمرود به دست آمد.
وی افزود: محوطه باستانی قلی درویش لایههای پایینیش حدود هزاره پنجم شروع می شود. قدیمیترین نیایشگاه مذهبی قبلاً نوشین جان بود که با کشفیاتی که دکتر سرلک انجام داد معلوم شد در عصر آهن یک نیایشگاه بسیار ارزشمند که قم قبل از اسلام و در دوره پیش از تاریخ مذهبی بوده است ، ما میتوانیم در گردشگری مذهبی هم روی آن کار کنیم. در دورههای تاریخی هم همینطور در دوره مادها زاربلاغ و واسون را داریم که به عنوان یک نیایشگاه مادی تلقی میشود. در دورههای تاریخی؛ اشکانیها ما قلعه گلی رو داریم، در جاده گرمسار و به عنوان یک اثر ارزشمند "کاروانسرای دیر گچین" را داریم.
صادقی افزود: در دوره سلجوقی چند قلعه داریم. قلعههای سلجوقی در مسیر ری بود، چون قم شاهراه ارتباطی جاده شاهراه خراسان بزرگ از گانسوی چین وقتی میآمد از ونیز ایتالیا عبور کرده به قم و ری که میرسید به چهارسو یک راه میرفت خزر یه راه میرفت جنوب و یک شاخه هم میرفت سمت سوریه و به شرق مدیترانه میرسید.
وی افزود: قم چون شاهراه ارتباطی بوده، این نقش راه ارتباطی منجر شده که تمدنهای مختلف و دورههای تاریخی را ما از هفت و هشت هزار سال پیش به طور مستمر داشته باشیم تا به امروز. قلعه سلجوقی ها بینظیراست شاید بعضی از استانهای همچین فرم معماری قلعههای را نداشته باشند، قلعه کوه نمک جاده ساوه، جاده گرمسار، جاده سلفچگان، متعلق به دوره سلجوقیه هست. حتی در دوره صفویه هم کاروانسرای داریم که در مسیر راه ارتباطی هستند ۱۰ تا ۱۵ تا کاروانسرا و پلهای تاریخی و میلهای باستانی داریم.
این کارشناس گردشگری بیان کرد: برای بازدید داخل شهر، گنبد سبز است. واقعا افسوس که همیشه درب آن بسته است. تیمچه داریم در بازار قم که بسیار زیبا و ارزشمندی است، بازارکهنه را داریم و.... از نظر منبع ما مشکل نداریم، ولی متاسفانه زیرساخت نداریم . باید محتوا را زیاد کنیم با توجه به ورودیهای متعدد تابلوی گردشگری نداریم. ما یک گنبد نمکی منحصر بفرد داریم، یکی از زیباترین گنبدهای متقارن جهانه ، ۲۳۰ میلیون سال قدمت داشته هنوزم در حال رشد است. ولی زیرساخت استفاده از این ظرفیت گردشگری طبیعی را نداریم.
ایران از لحاظ جاذبههای گردشگری بینظیر است
در ادامه آذر برقعی دختر مرحوم اقدس کاظمی که در شهر تورنتوی کانادا مدیر آژانس گردشگری است گفت: ایران از نظر تاریخی - فرهنگی و جاذبههای طبیعی منحصر بهفرد است هر گردشگر خارجی که به ایران سفر میکند عاشق ایران میشود. عاشق مهمانوازی و فرهنگ مردم ایران میشود.
وی افزود: یکی از دلایلی که صنعت گردشگری ما رشد لازم را ندارد این است که ما نفت داریم و بنابراین اقتصاد ما وابسته به صنعت گردشگری نیست و کاش ما نفت نداشتیم در آن صورت میتوانستیم گردشگری را به رونق برسانیم.
برقعی تصریح کرد: به کشورهای متعددی سفر کردهام اما ایران از لحاظ جاذبههای گردشگری بینظیر است.
وی با تاکید بر لزوم تکمیل زیرساختهای گردشگری قم گفت: بهتازگی سفری به روستای کرمجگان داشتیم. تابلوی مناسب راهنما و هدایت کنندهای در مسیر نبود. هرچند که گردشگر خارجی پیش از سفر تمام موارد را بررسی میکند تا در سفر سردرگم نشود ولی این وظیفه متولیان گردشگری است که بسترهای لازم را برای پذیرش گردشگر مهیا کنند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: منطقه قم استان قم استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی استانی سیاسی استانی علمی و آموزشی زلزله در افغانستان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری گردشگری قم میراث فرهنگی راه ارتباطی گردشگری بی استان قم فرصت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۳۹۱۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وضعیت نابسامان نیروی کار در خراسان رضوی
به گزارش قدس خراسان، برای استانی مانند خراسان رضوی که ۹۰ درصد اقتصاد آن توسط بخش خصوصی مدیریت میشود، منابع انسانی و نیروی کارگری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
طبق اعلام محمد امین بابایی مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی، در چند روز گذشته میزان ماندگاری نیرو در محل کار، یکی از چالشهای اصلی این استان عنوان شده و در حال حاضر این شاخص به کمتر از ۶ ماه رسیده است.
در طرح این چالش، دبیرکل خانه صنعت استان میگوید: اگر در سالهای گذشته شاهد مهاجرت نیروی متخصص به کشورهای همسایه بودیم، امروز متأسفانه پدیده مهاجرت وارد جامعه کارگری شده و آنها به سمت مهاجرت و کار در کشورهای همسایه رفتهاند.
احد خوشرو به معضل نبود نیروی کار در واحدهای صنعتی استان اشاره و بیان میکند: در واحدهای صنعتی معضل نیروی کار ساده را داریم. امروز بیشتر واحدهای صنعتی ما با کمبود نیروی کار مواجه هستند که آمار آن به طور دقیق مشخص نیست.
وی اضافه میکند: جامعه کارفرمایی درک میکند که حقوق و دستمزد مصوب وزارت کار با تورم واقعی جامعه همخوانی ندارد و تا اندازهای میتواند اضافه بر قانون کار پرداخت کند که در حد توان او بوده و توجیه اقتصادی داشته باشد.
دبیر کل خانه صنعت خراسان رضوی با تأکید بر معضل جذب نیروی کار در واحدهای صنعتی ادامه میدهد: نیروی کار به راحتی جذب مشاغل صنعتی نمیشود چون در حوزه مشاغل کاذب، درآمد بهتر با مدت زمان کمتر وجود دارد و این یک معضل اجتماعی است که امروز دامنگیر واحدهای صنعتی شده و جامعه کارگری به کار در واحدهای صنعتی اقبالی ندارد.
وضعیت نابسامان نیروی کار در خراسان رضوی
رئیس کمیسیون کار و تأمین اجتماعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی میگوید: وضعیت ماندگاری نیروی کار در بنگاههای تولیدی بسیار نابسامان است و در بحث جذب و نگهداری نیرو واقعاً مشکل داریم.
جواد نیشابوری ادامه میدهد: اگر کارگری جذب میشود، پس از مدت کوتاهی کار را ترک میکند. دلیل بیشتر این کارگران این است که حقوق پرداختی، کفاف زندگیشان را نمیدهد و از طرف دیگر بنگاههای تولیدی شرایط و توان پرداخت بیشتر از سطح منطقی را ندارند.
وی در تشریح شرایط معیشت کارگران بیان میکند: در بنگاههای تولیدی بخش خصوصی، کارگران از میزان حقوقی که قانون کار تصویب کرده، بیشتر دریافت میکنند؛ اما به دلیل شرایط اقتصادی و هزینههای بالای زندگی، متأسفانه ماندگاری کمی دارند. در حال حاضر بیشتر کارگران و کارمندان برای تأمین هزینههای زندگی به سمت شغلهای کاذب و غیرمولد مانند تاکسی اینترنتی و خرید و فروش دلار و ارزهای دیجیتال میروند و طبق اذعان خودشان درآمد آنجا بیشتر است. به همین دلیل در بنگاههای تولیدی مشغول به کار نمیشوند و اگر هم آنجا کار کنند، ماندگاری خیلی پایینی دارند.
نیشابوری جذب کارگر را از ماندگاری او سختتر میداند و میگوید: قراردادها در بنگاههای اقتصادی ۶ ماهه است و کسی که مشغول به کار میشود ۶ ماه اول را کار میکند؛ اما در مرحله جذب خیلی مشکل وجود دارد؛ یعنی اگر کسی وارد یک مجموعه تولیدی بشود، به راحتی اجازه نمیدهند برود و هر طور باشد او را راضی نگه میدارند؛ اما در بحث جذب مشکلات زیاد است و عملاً بیشتر بنگاههای تولیدی مشکل نیروی کار دارند.
جای خالی آمار در تحلیل کمبود نیروی کار
رئیس کمیسیون کار و تأمین اجتماعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به نبود آمار مشخص درباره کمبود نیروی کار استان ادامه میدهد: عدد مشخصی از کمبود نیروی کار وجود ندارد؛ اما وقتی به شهرکهای صنعتی برویم، متوجه بنرهای فراوان جذب و استخدام نیرو خواهیم شد که بر دیوارهای واحدهای تولیدی نصب شده است.
وی در واکاوی علت مهاجرت کارگران به کشورهای همسایه نظیر عراق تشریح میکند: اگر بخواهیم میزان حقوق را با کشورهای اطراف و منطقه مقایسه کنیم، رقم حقوق ما بسیار پایین است. به همین دلیل نیروی کار از کشور خارج میشود. در گذشته مهاجرت نیروهای متخصص مطرح بود؛ اما سال گذشته حتی کارگر ساده هم برای کار از کشور خارج شده است.
نیشابوری در تکمیل توضیحات خود عنوان میکند: برای کارگر شرایط زندگی خوبی وجود ندارد و با خودش میگوید من این سختی را هر جایی دارم؛ اما این تفاوت وجود دارد و آورده حقوقی که برای خانوادهاش ارسال میکند، مبلغ بیشتری است. به همین دلیل مهاجرت نیروی کار ساده هم اتفاق میافتد. باید یادآور شد رقم حقوق ماهیانه در کشورهای اطراف قابل توجه و بهتر است. بنابراین سطح زندگی کارگر چه در کشور خودمان و چه در کشور دیگر تفاوتی ندارد؛ اما از نظر درآمد کاری شرایط متفاوتی را تجربه کرده و با ارسال درآمد خود برای خانواده، زندگی آنها را تأمین میکند.
سایه سیاه اقتصاد دستوری در تأمین نیروی کار
رئیس کمیسیون کار و تأمین اجتماعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی راهکار عملیاتی حل مشکل را در اقتصاد کلان جامعه و آزادسازی قیمتها میداند و توضیح میدهد: بحث کلان اقتصاد ما دچار چالش است. وقتی درآمد یک خانواده تأمین نشود، دنبال منابع درآمدی دیگر میرود. برای همین مؤلفههای کار و کارگری و نیروی کارگر را باید در بحثهای کلان اقتصادی کشور دید. اگر بحث اقتصاد را آزاد بگذاریم و این شرایط قیمتگذاری دستوری را که در مباحث اقتصاد وجود دارد، خارج کنیم و اجازه بدهیم عرضه و تقاضا قیمت را مشخص کند، در تمام شاخصها مانند ارز کالا و مواد اولیه بیشک همه چیز استاندارد میشود و وقتی استاندارد شد، حقوق کارگر هم بینالمللی و استاندارد میشود و سطح درآمد هم براساس شرایط سایر کشورها اتفاق میافتد.
نیشابوری اضافه میکند: دولت ارز تزریق میکند تا بتواند قیمتها را کنترل کند. متأسفانه در کنترل قیمتها توان کامل وجود ندارد و هزینه کنترل قیمتها ناخواسته در جیب افراد سودجو میرود و پول تزریق شده، سر سفره مردم نمیآید. تا زمانی که اقتصاد آزاد نشود و شرایط اقتصاد دولتی بر جامعه سایه انداخته باشد، این شرایط همچنان وجود دارد و روز به روز بدتر خواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا آزادسازی اقتصاد فشار مضاعفی بر کارگران وارد میکند یا خیر، عنوان میکند: چندین سال است شعار ما شعار تولیدی است؛ اما آیا واقعاً در تولید تغییری ایجاد شده یا کیفیت کالای تولیدی افزایش پیدا کرده یا در بحث قیمتهای تمام شده تغییری به وجود آمده است؟ بیشک این اتفاق نیفتاده و مردم همچنان در شرایط سخت زندگی به سر میبرند و هر روز شرایط بدتر و بدتر میشود. توان خرید یک کارگر نسبت به چند سال پیش کاهش پیدا کرده و کارفرما هم این مسئله را متوجه است و تلاش میکند تا جایی که امکان دارد، به کارگر کمک شود؛ اما وقتی قیمت تمام شده کالا طبق نظر دولت و اقتصاد دستوری از قبل مشخص است، دیگر نمیتوان حقوق بیشتری به کارگر داد. وقتی این محدودیت وجود دارد، عملاً نیروی کار تأمین نمیشود.
فضای کار استان، متناسب با نسل جدید نیست
رئیس انجمن مراکز تحقیق و توسعه خراسان رضوی با تأکید بر کمبود نیروی کار در استان میگوید: کل کشور و استان خراسان رضوی امروز با چالش جذب و ماندگاری نیروی کار مواجه است. متأسفانه سازمانهای ما سازمانهای به روزی نیستند. شاید بتوانند نیروی متخصص را از نظر درآمدی اغنا کنند؛ اما از نظر روحی و فکری برای نیروی کار اغناکننده نیست.
علی سپهر تغییر نسلها را در جذب نیروی کار مؤثر میداند و میافزاید: باید بپذیریم با نیروی کار نسل زد؛ یعنی متولدان دهه ۷۰ که در دنیای اینترنت و فضای مجازی رشد کردهاند و خواستهها و سلایق متفاوتی دارند، روبهرو هستیم؛ اما سازمانها همچنان بر پایه استفاده از نیروهای کار دهههای گذشته استوار هستند که میان نگرش این نسل با سازمانها تفاوت وجود دارد.
وی در توضیحات خود عنوان میکند: نیروی کار متخصص نیرویی است که از یک دانشگاه مدرک معتبر در مقطع کارشناسی و کارشناسیارشد داشته و انتظار دارد جامعه متناسب با مدرک او شرایط کار را فراهم کند. از چالشهای بزرگ ما این است که فراخوان برای جذب نیروی کار با مدرک دانشگاهی در شرکتها میدهیم؛ اما زمانی که نیرو جذب میشود، کاری که میخواهد انجام بدهد متناسب با مدرک دانشگاهی او نیست و برای کاری که نیازمند نیروی کار دیپلم فنی و تجربی باشد، از فردی با مدرک دانشگاهی بالا استفاده میکنیم. از این رو فرد احساس تنزل درجه کرده و پس از مدتی مجموعه را رها خواهد کرد.
دست خالی استان از نیروی کار ماهر
رئیس انجمن مراکز تحقیق و توسعه خراسان رضوی با اشاره به چالش جدی نیروی کار ماهر میگوید: دسته دیگر نیروهای ماهر هستند که میتوانند مدرک دانشگاهی داشته یا نداشته باشند. ماهر به این معنا که دارای یک مهارت بوده و بیشتر کارهای این دسته یدی است. با این نیروها چالش بیشتری داریم چون تعدادشان کم است و انتظارات زیادی دارند و این نیروها میان مجموعههای مختلف جابهجا میشوند.
سپهر ادامه میدهد: چه برای نیروی ماهر و چه نیروی متخصص چالش درآمد با توجه به شرایط اقتصادی جامعه وجود دارد و برای این نیروها شرایطی که کشورهای همسایه و حتی کشورهای دورتر مانند آمریکای شمالی و اروپا از نظر جذب نیروی متخصص دارند، جذاب است. موضوع مهاجرت نیروی کار متخصص در یکی دو سال آینده شدیدتر میشود و چالش بیشتری ایجاد میکند.
وی با اشاره به مهاجرت نیروی کار باسابقه تشریح میکند: بخش زیادی از مهاجرتهایی که در حوزه متخصصان و نیروی ماهر اتفاق میافتد، افرادی در سنین دهههای ۳۰ و ۴۰ و ۵۰ هستند که هرچند موضوع ماندگاری در سازمان را پس از چندین سال دارند، با وجود شرایط مناسب حقوقی و دستمزدی در سازمان، مهاجرت را ترجیح میدهند.
رئیس انجمن مراکز تحقیق و توسعه خراسان رضوی میگوید: متأسفانه فضای کسب مهارت را در کشور از بین بردهایم و دانشگاه فنی و حرفهای ایجاد کردهایم؛ اما به دانشگاه تخصصمحور با ارائه مدرک تبدیل شده و یکی از چالشهای ما کمبود نیروی ماهر در استان است. اداره کار باید در زمینههای صنعتی مختلف نیازسنجی کرده و براساس آن نیروی ماهر تربیت و قوانین را برای آموزشهای مهارتمحور تسهیل کند.
تأمین نیازهای یک فرد و خانواده، اولویت هر شخص برای برنامهریزی و کسب و کار است. اینکه میزان حقوق درنظر گرفته شده برابر با نیاز زندگی امروز یک خانواده ایرانی نیست، دیگر حدیث تکراری شده و آنچه اهمیت دارد، یافتن راه حل است؛ راه حلی که مبتنی بر شرایط باشد. این سؤال پیش میآید که با وجود تغییر نسل، کمی درآمد، معذوریتهای جامعه کارفرمایی و جذابیتهای مهاجرت برای یک نیروی کار چطور میتوان نیروی کار استانی مانند خراسان رضوی را تأمین کرد؟
خبرنگار: طاهره فجر داودلی
طاهره فجرداودلی